به نام خدا
الگوهای فعال تدریس
1-الگوی یاران در یادگیری
2-الگوی تدریس اعضای تیم The team member teaching design (TMTD)
3-الگوی بدیعه پردازی (synectics )
4-الگوی کارآیی تیم the team effectiveness design (TED)
5-الگوی روشن سازی طرز تلقی The clari fying attitude design (CAD)
6-الگوی قضاوت عملکرد The performance judging design (PJD)
7-الگوی بارش مغزی
8-الگوی ساخت گرایی 5E
9-الگوی تفکر استقرایی
10-الگوی حل مسئله
11-الگوی دریافت مفهوم
12-الگوی کاوشگری
13-الگوی ایفای نقش
14-الگوی فرا شناخت
15 -الگوی ترکیبی
16-الگو KWLL
سعی ما بر آن است که هر الگویی را به طور جداگانه مورد بررسی قرار دهیم وبه 15 سئوال مهم وکلیدی هر الگو
پاسخ دهیم. با پاسخگویی به این 15 سئوال کار اصلی معلمی که می خواهد روشهای نوین را در کلاس به کار گیرد و خود وکلاسش را از بند رخوت و کمی بهره وری نجات دهد آغاز می شود. این سخن بدان معنی نیست که روشهای سنتی تدریس
باید به طور کلی کنار گذاشته شوند چه بسا در بعضی موضوعات درسی ودر بعضی مراحل تدریس و در بعضی موقعیتهای کلاسی به کارگیری این روشها ضروری و لازم می باشد.
نکته مهمی که اینجا باید ذکر کنیم این است که عده ای از معلمان عزیز و حتی مسئولان تصور درستی از روشهای فعال
ندارند. در خیلی از مواقع مشاهده شده است که معلمی تشکیل گروهها و چیدمان گروهی کلاس را به منزله به کار گیری
این روشها می پندارد. به طور مثال یک CD آموزشی در یکی از دبستان های منطقه میمه در استان اصفهان در سال تحصیلی 87-88به طور اتفاقی به دستم رسید. معلم زحمتکش این کلاس پس از تشکیل گروهها (البته به طرز کاملا اشتباه در آینده نحوه شکل گیری گروهها در این روشها صحبت خواهیم کرد) شروع به تدریس نمود که متاسفانه هیچ اثری از به کارگیری روشهای فعال مشاهده نگردید.
15سئوال مهم و کلیدی که قبل از به کار گیری روشهای نوین در کلاس درس هر معلم باید به آن پاسخ دهد عبارتند از :
1-مفهوم الگوی مورد نظر چیست؟
2-وجه تسمیه این الگو چیست؟
3-نقش یا وظایف معلم قبل از حضور در کلاس چیست؟
4-مراحل اجرای الگوی مورد نظر
5-نقش معلم در ضمن اجرای الگوی مورد نظر
6-نقش فراگیران در ضمن اجرای الگو
7-مدت زمان اجرای مراحل الگو در کلاس
8-کدام الگوها در کدام دروس کارآیی بیشتری دارند؟
9-کدام الگوها در کدام پایه ها ودوره ها کارآیی بیشتری دارد؟
10-نوع ارزشیابی در آن الگو به چه صورت می باشد؟
11-وسایل ورسانه های آموزشی مورد نیاز آن الگو
12-آثار و نتایج الگوی به کار گرفته شده چیست؟
13-محدودیتهای اجرای الگوی مورد نظر
14-مدل نشستن یا چیدمان فراگیران در هر الگو چگونه است؟
15-مصداق یابی از الگوها که مهمترین و در عین حال دشوارترین مرحله می باشد (نمونه یابی)
کلمات کلیدی:
مقدمه :
تعریف روش:
« روش در مقابل واژه ی لاتینی «متد » به کار می رود ، وواژه ی متد در فرهنگ فارسی « معین » و فرهنگ انگلیسی به فارسی «آریانپور »به :روش ، شیوه ،راه ،طریقه ، طرز ، اسلوب معنی شده است . به طور کلی «راه انجام دادن هر کاری » را روش گویند .روش تدریس نیز عبارت از راه منظم ،با قاعده و منطقی برای ارائه درس می باشد .
تقسیم بندی روش تدریس :
1 ـ روشهای تاریخی 2 ـ روشهای نوین « صفوی ، ص 239، 1370)
« اصطلاح تدریس ،اگر چه در متون علوم تربیتی مفهومی آشنا به نظر می رسد ،اکثر معلمان و مجریان برنامه های درسی با معنی و ماهیت درست آن آشنایی دارند . برداشتهای مختلف معلمان از مفهوم تدریس می تواند در نگرش آنان نسبت به دانش آموزان و نحوه ی کار کردن با آنها تأثیرمثبت یا منفی بر جای گذارد . برداشت چند گانه از مفهوم تدریس می تواند دلایل مختلفی داشته باشد ؛از مهمترین آنها ضعف دانش پایه و اختلاف در ترجمه و برداشت نادرست معلمان از دیدگاههای مختلف تربیتی است. گاهی آشفتگی و اغتشاش در درک مفاهیم تربیتی به حدی است که بسیاری از کارشناسان ، معلمان و دانشجویان این رشته مفاهیمی چون پرورش ، آموزش ،تدریس و حرفه آموزی را یکی تصور می کنند وبه جای هم به کار می برند . این مفاهیم اگر چه ممکن است در برخی جهات وجوه مشترک و در هم تنیده داشته باشند ، اصولاً مفاهیم مستقلی هستند و معنای خاص خود را دارند .
پرورش یا تربیت «جریانی است منظم و مستمر که هدف آن هدایت رشد جسمانی ، شناختی ، اخلاقی و اجتماعی یا به طور کلی رشد همه جانبه شخصیت دانش آموزان در جهت کسب و درک معارف بشری و هنجارهای مورد پذیرش جامعه و نیز کمک به شکوفا شدن استعداد آنان است » (سیف ،1379 ، 28 ) . بر اساس چنین تعریفی پرورش یک نظام است ، نظامی که کارکرد اساسی اش شکوفا کردن استعداد و تربیت شهروندانی است که هنجارهای مورد پذیرش جامعه راکسب کنند و متعهد به ارزشهای آن باشند . حتی بسیاری از صاحب نظران تربیتی کارکردی فراتر از کارکرد ذکر شده برای پرورش قائلند و معتقدند که القای ارزشها و سنتها و اخلاقیات پذیرفته شده جامعه به افراد یکی از قدیمی ترین دیدگاه پرورشی است ، به جای چنین کارکردی ،نظام تربیتی باید رشد مهارتهای شناختی از قبیل تفکر انتقادی ، تحلیل ارزشها و مهارتهای گروهی را در کانون کارکردهای خود قرار دهد تا زمینه ی مردم سالاری در جامعه فراهم شود . (میلر ،1983) گروهی دیگر نیز بر این باورند که نظام تربیتی باید عامل تغییر و تحول اجتماعی باشد . (فریره ، 1972 )
تحلیل مفاهیم و کارکردهای ذکر شده نشان می دهد که به هیچ وجه نمی توان مفهوم «پرورش » را با مفاهیمی چون آموزش ،تدریس و یا حرفه آموزی یکی دانست .پرورش مفومی کلی است که می تواند سایر مفاهیم را در درون خود جای دهد .
مفهوم آموزش برخلاف پرورش یک نظام نیست ، بلکه آموزش فعالیتی است هدفدار واز پیش طراحی شده ،که هدفش فراهم کردن فرصتها و موقعیت هایی است امر یادگیری را در درون یک نظام پرورشی تسهیل کند و سرعت بخشد .بنابراین آموزش وسیله ای است برای پرورش ، نه خود پرورش .آموزش یک فعالیت مشخص و دقیق طراحی شده است ؛پس هدفهای آن دقیق تر و مشخصتر و زودرستر از هدفهای پرورشی است .آموزش ممکن است با حضور معلم ویا بدون حضور معلم از طریق فیلم ،رادیو ،تلویزیون و سایر رسانه ها صورت گیرد .
مفهوم تدریس به آن قسمت از فعالیت های آموزشی که با حضور معلم در کلاس درس اتفاق می افتد اطلاق می شود . تدریس بخشی از آموزش است و همچون آموزش یک سلسله فعالیت های منظم ، هدفدار واز پیش تعیین شده را در بر می گیرد و هدفش ایجاد شرایط مطلوب یادگیری از سوی معلم است . به آن قسمت از فعالیت های آموزشی که به وسیله ی رسانه ها و بدون حضور و تعامل معلم با دانش آموزان صورت می گیرد به هیچ وجه تدریس گفته نمی شود. بنابر این آموزش معنایی عامتر از تدریس دارد . به عبارت دیگر می توان گفت هر تدریسی آموزش است ،ولی هر آموزشی ممکن است تدریس نباشد . چهار ویژگی خاص در تعریف تدریس وجود دارد که عبارتند از :
الف ) وجود تعامل بین معلم و دانش آموزان
ب) فعالیت بر اساس اهداف معین واز پیش تعیین شده
ج ) طراحی منظم با توجه به موقعیت و امکانات
د) ایجاد فرصت و تسهیل یادگیری . » ( شعبانی ،ص 9 ، 1382)
تعریف تدریس :
« تدریس عبارت است از تعامل یا رفتار متقابل معلم و شاگرد ، بر اساس طراحی منظم و هدفدار معلم ،برای ایجاد تغییر در رفتار شاگرد . تدریس مفاهیم مختلف مانند نگرشها ، گرایشها ،باورها ، عادتها و شیوه های رفتار وبه طور کلی انواع تغییراتی راکه می خواهیم در شاگردان ایجاد کنیم، دربر می گیرد .» (میرزا محمدی ،ص 17 ، 1383)
کلمات کلیدی: روش تدریس
به نام خداوند روزی ده رهنمای
چند وقتی است مسئله ای ذهن مرا به خود مشغول کرده است وآن اینکه :
1-چرا معلمان ابتدایی در برابر به کار گیری روشهای فعال تدریس مقاومت می کنند ؟
2-روشهای نوین تدریس (فعال) کدامند؟
3-چگونه کار یک معلم زحمتکش ابتدایی که از روشهای فعال تدریس استفاده می کند را مورد ارزیابی قرار دهیم؟ با همان روشهای سنتی که معلمان راهنما هنگام بازدید از کلاسها به عمل می آورند؟!!!!!
4- نحوه برخورد مسئولان و کارشناسان آموزشی و اولیا دانش آموزان با اینگونه معلمان چگونه است.
برای یافتن پاسخ این سوالات و مسائل دیگر که احتمالا پیش خواهد آمد تحقیقات و مطالعات زیادی را آغاز کرده ام و از شما دوست عزیز که در این زمینه می توانید به این حقیر کمک کنید انتظار دارم با ارسال نظرات مستند و تجربیات ارزشمند خود حقیر را یاری فرمایید.
کلمات کلیدی: معلمان راهنما
